11.11.2020 Thuiswerken tijdens de Corona-pandemie
Sinds maart 2020 zijn we in de ban van de corona-pandemie. De overheden roepen op om zoveel als mogelijk vanuit thuis te werken. Telewerk is het nieuwe normaal. Voor medewerkers die in Nederland wonen verandert er belastingtechnisch en voor de premieafdracht helemaal niets. Maar, hoe pakt dit uit voor de medewerkers die in België of Duitsland wonen? En hoe kun je als ondernemer het thuiswerkbeleid in de toekomst het beste aanpassen aan het ‘nieuwe normaal’? In dit artikelen focussen we ons op de buurlanden België en Duitsland.
Belastingheffing
Als er niets tussen landen zou zijn geregeld, zou een werknemer bij grensoverschrijdend werken 2 keer belasting betalen over zijn loon: in het werkland (loon)belasting en in het woonland inkomstenbelasting. Om dit te voorkomen zijn er belastingverdragen waarin wordt geregeld welk land wanneer belasting mag heffen. De meeste belastingverdragen bepalen dat het werkland van de werknemer het recht heeft belasting te heffen over het loon dat de werknemer daar verdient. Thuiswerkdagen zijn echter conform het belastingverdrag Nederland- Duitsland en Nederland – België belast in het woonland België of Duitsland. Dit zou betekenen dat de betreffende medewerkers door de corona-pandemie geconfronteerd zouden worden met een fiscale switch van het werkland naar het woonland. Deze switch veroorzaakt een netto verschil in salaris en bepaalde fiscale aftrekposten zoals de Nederlandse hypotheekrenteaftrek zou hierdoor zomaar kunnen verdampen. Omdat dit een ongewenst effect is, hebben België, Duitsland en Nederland een (tijdelijke) overeenkomst bereikt over thuiswerkdagen. Voor de thuiswerkdagen kan gekozen worden voor heffing in het werkland. Thuiszitdagen zijn belast in het land waar men gewerkt zou hebben.
De overeenkomsten zijn te vinden op de website van de Belastingdienst, de Federale Overheidsdienst Financiën en het Bundesfinanzministerium.
Sociale Zekerheid
Belastingheffing is op bilateraal niveau geregeld. Waar iemand sociaal verzekerd is, is echter op Europees niveau geregeld. De Europese Verordening bepaalt dat iemand sociaal verzekerd is in zijn werkland. Maar hoe zit dit nu bij thuiswerken of bij meerdere werkgevers? Indien 25% of minder in het woonland gewerkt wordt, zijn de medewerkers conform Europese wetgeving sociaal verzekerd in het werkland Nederland. Dit betekent dat ze in Nederland verzekerd zijn voor ziektekosten, arbeidsongeschiktheid etc. De premies volksverzekeringen en de werknemerspremies worden door de werkgever in Nederland afgedragen. Op het moment dat meer dan 25% vanuit het woonland België/Duitsland gewerkt wordt, switcht de socialezekerheidspositie van de werknemer naar het woonland. Dit zou betekenen dat de werkgever en de betreffende medewerkers door de corona-pandemie geconfronteerd zouden worden met een sociale switch van het werk- naar het woonland. Deze switch veroorzaakt een netto verschil in salaris en het premiedeel van bepaalde aftrekposten zou hierdoor zomaar kunnen verdampen. Omdat dit een ongewenst effect is, is de Europese Commissie gekomen met de aanbeveling om een en ander gedurende de corona-pandemie te reguleren. Nederland, België en Duitsland hebben besloten om de specifieke periode dat het coronavirus heerst en dit leidt tot reisbeperkingen, deze periode niet mee te tellen voor de toepassing van de 25 % regeling. Meer informatie over covid19 en thuiswerken is te vinden op de website van de SVB.
Thuiswerkbeleid
Zoals bekend uit het nieuws zijn veel ondernemingen hun thuiswerkbeleid aan het aanpassen. Veel ondernemingen zijn aan het bekijken of na de corona-pandemie het werknemers toegestaan wordt om structureel meer vanuit thuis te werken. Maar wat als de bijzondere coronaregelgeving voor thuiswerken op grensarbeid niet meer van toepassing is? Dit betekent dan een switch naar het sociale zekerheidsstelsel van het woonland indien ze een substantieel deel in hun woonland gaan werken. Hoe ga je als werkgever hiermee om en welke administratieve lasten komen hierbij kijken? Als mogelijke oplossing om een dergelijke switch te voorkomen, wordt soms voorgesteld in het thuiswerkbeleid vast te leggen dat het voor grensarbeiders niet toegestaan is om substantieel in het woonland te werken. Maar voor de nationale collega’s geldt deze beperking niet. Bespreek met een (bedrijfs)jurist of een dergelijke bepaling geoorloofd is of dat een dergelijke beperking ongeoorloofde (indirecte) discriminatie naar nationaliteit kan vormen.
Tips voor de praktijk
- Fiscaliteit: Hou de speciale overeenkomsten m.b.t. thuiswerken goed in de gaten. De overeenkomst met Duitsland loopt door tot en met 31 december 2020. De overeenkomst met België is tot 31 december 2020 verlengd, maar kan tussentijds door Nederland of België per maand worden opgezegd. Deze overeenkomst loopt zeker door tot en met 30 november 2020.
- Sociale Zekerheid: Hou de periode goed in de gaten dat de 25% regeling niet meetelt voor de berekening van de 25%-norm conform de Europese Verordening voor Sociale Zekerheid (EG Vo. 883/2004).
- Thuiswerkbeleid: Hou hierbij ook rekening met de situatie van grensarbeiders binnen het bedrijf. Indien er een switch optreedt, kijk dan ook naar de consequenties m.b.t. de secundaire arbeidsvoorwaarden zoals een bedrijfspensioen en loondoorbetalingsverplichting bij ziekte.
- Op de website van https://grenzinfo.eu/emrm/nl/ staan regelmatige corona-updates (klik op hoofdpagina en dan coronavirus).
